هنگامی‌که صحبت از هزاران کیلومتر خط لوله برای انتقال میعانات مختلف در میان باشد، نگهداری و شناخت آسیب‌ها بدون برخورداری از تجهیزات پیشرفته کار چندان آسانی نیست. این‌جا است که پای فناوری به میان می‌آید و هوش مصنوعی، شاخه‌ای از ظرفیت‌هایش را تحت عنوان بینایی ماشین به یاری نیروی انسانی می‌فرستد.

هوشمند و کارآمد

این فناوری با تکیه به پردازش نرم‌افزاری و به کمک سخت‌افزارهایی چون حسگرها، کار پردازش بصری را آسان می‌کند.

آن‌طور که محمدرضا اسدی مدیرعامل آریا فناوران آرتا بیان می‌کند: این فناوری به طور کلی، ثبت، تحلیل و تفسیر داده‌های تصویری به کمک سخت‌افزار و نرم‌افزارها را شامل می‌‌شود. در حال حاضر شرکت‌های دانش‌بنیانی که در زمینه بازرسی خطوط تولید و خطوط لوله زیرزمینی و همچنین دسته‌بندی یا سورتینگ فعالیت دارند، این فناوری را توسعه می‌دهند.

به گفته اسدی، تولیدکنندگان صنایع مختلف سیستم‌های بینایی ماشین را برای بازرسی چشمی که نیاز به سرعت بالا، بزرگ نمایی، عملکرد ۲۴ ساعته و تکرارپذیری دارد استفاده می‌کنند.

فناوری تصویرسنجی

همچنین ویدئومتری یا تصویرسنجی یکی از فناوری‌هایی است که به کمک این شرکت دانش‌بنیان محقق شده است.

مدیرعامل شرکت آریا فناوران درباره نیز فناوری نیز می گوید: با استفاده از این فناوری می‌توان خطوط طویل لوله‌های آب و فاضلاب و دیگر سیالات مانند نفت را به راحتی و در مدت زمانی کم مورد بررسی قرار داد.

این فناوری کمک می‌کند گرفتگی‌ها و شکستگی‌ها توسط حسگرها ثبت شده، توسط نرم‌افزار مرکزی تحلیل و نقطه دقیق ان به کاربر اعلام شود؛ در این فناوری الگو و روش پردازش تصویر به کمک ویدئومتری کاملا بومی سازی شده است و تصاویر ثبت شده با سرعت بالایی تحلیل و پردازش می‌شوند.

این فعال فناور با بیان این‌که دستگاه ویدئومتر ایران‌ساخت از قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه و انتقال داده‌ها به صورت بی‌سیم برخوردار است، ادامه می‌دهد: ربات مجهز به فناوری بینایی ماشین به داخل لوله‌ها هدایت شده و از طریق حسگرهای ارتباطی و چشمی‌های تعبیه شده، تصویر واضح و دقیقی را از وضعیت خط لوله به کاربر ارائه می‌دهد.

به گفته مدیرعامل آریا فناوران آرتا، با کمک این تجهیزات می‌توان به راحتی وارد خطوط لوله دارای قطر حداقل 14 اینچ شد و تمامی مشکلات از گرفتگی‌ تا انحراف از مسیر اصلی را پیدا کرد. همچنین درصد خطای این روش بسیار پایین است و با هزینه‌هایی به مراتب کم‌تر از به‌کارگیری نیروی انسانی و کاهش ریسک وقوع حوادث، در مسیرهای سخت و صعب‌البور، می‌توان از این فناوری بهره برد.

گستره وسیع فناوری بینایی ماشین

اما فناوری بینایی ماشین محدود به فناوری‌های سخت نیست و در صنایع خلاق چون آثار هنری نیز کاربرد دارد. در شناسایی آثار هنری و بررسی  آثار باقی‌مانده از دوران باستان، دست‌نوشته‌ها، نقاشی‌ها و غار نگاری‌های قدیمی، بینایی ماشین به کمک می‌آید. برای شناسایی کیفیت و اصالت یک اثر هنری، می‌توان از هم‌پوشانی فناوری بینایی ماشین و هوش مصنوعی بهره برد.

بینایی ماشین تصاویر را پردازش و سپس تصاویر پردازش شده را تحلیل می‌کنند، در نهایت اشیای موجود در تصویر را درک می‌کنند و بر اساس نوع اشیای موجود در تصویر، تصمیم گیری لازم را انجام می‌دهند.

ستاد توسعه فناوری لیزر، فوتونیک، مواد پیشرفته و ساخت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، حمایت از شرکت‌های فعال در این حوزه را جزو اولویت‌های اصلی خود قرار داده است و شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در این حوزه با انجام تعداد قابل توجهی از پژوهش‌های کاربردی مسیر توسعه این فناوری را هموار می‌کنند.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

24#